Vatikan’ın köklü yükseköğretim kurumlarından Papalık Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nde Türkçe dersleri alan Dr. Osmanlı tarihi, ilk kez Canan Parmaksızoğlu Aksoy tarafından öğretilmeye başlandı.
Dr., Papalık Doğu Çalışmaları Enstitüsü’nde ders veren ilk Müslüman ve Türk akademisyendir. Canan Parmaksızoğlu Aksoy, “Avrupa’da Müslümanlara bakışı ve İslamofobinin doğuşunu, Batı’da İslam algısının temellerini, gelişimini ve bu algının Doğu-Batı ilişkilerine etkisini anlatıyorum. Amacım; Bu dersi alan öğrencilerin tarihe objektif bakmalarını sağlayın.”
Papalık Makamına bağlı ve Cizvitler tarafından yönetilen 106 yıllık Papalık Doğu Enstitüsü (Pontificio Istituto Orientale), Papa XV. Benedict’in talimatıyla kurulmuş ve tamamen Doğu araştırmalarına odaklanarak Doğu Kiliseleri, teolojisi üzerine eğitimler vermektedir. , tarih, kültür ve Doğu Hıristiyanlığı. Bir kurum olarak biliniyor.
“OSMANLI VE TÜRKİYE İLE İLGİLİ DERSLERİN MÜFREDATTA YER ALMAMASI İLGİNÇ OLDU”
Derslerin içeriği hakkında bilgi veren Dr. Canan Parmaksızoğlu Aksoy, “Ancak son derece ilginçtir ki, kurulduğu günden bu yana bu enstitü coğrafya olarak Doğu’daki tüm ülkeler ve tarihleri hakkında eğitim vermiş olmasına rağmen bu konuda herhangi bir bilgi verilmemektedir. Yüzyıllar boyunca Doğu’yu Avrupa’da temsil eden Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti hakkında, “Bu konuyla ilgili hiçbir ders verilmedi, müfredata dahil edilmedi. Bu eksiklikten dolayı bana bu dersi vermemi teklif ettiler, ben de kabul ettim” diye konuştu.
Dr., ayrıca Papalık Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nde geçen akademik yılda ilk kez Türkçe öğretmeye başladığını vurguladı. Aksoy, “Yeni ve Modern Çağlarda Papalık-Osmanlı Devleti İlişkileri” başlıklı kapsamlı eğitimlerine bu ay itibarıyla başladıklarını belirtti.
Dr. Fingersızoğlu Aksoy, derslerinde tarihte Müslüman ve Hıristiyanlar arasındaki ilişkilerden, Batı’nın İslam ve Türk algısından bahsettiğini belirterek, şu açıklamalarda bulundu;
“Avrupa’da Müslümanlara bakışı ve İslamofobinin doğuşunu, Batı’da İslam algısının temellerini, gelişimini ve bu algının Doğu-Batı ilişkilerine etkisini anlatıyorum. Bu algı bugünkü önyargılı bakış açısının temelini oluşturuyor. Amacım bu dersi alan öğrencilerin tarihe objektif bakmalarını sağlamaktır.Dersimde Hristiyanlık İslam ve İslam dünyasının etkileşimini kronolojik olarak anlatıyorum.Bilindiği gibi Osmanlı İmparatorluğu yüzyıllar boyunca Doğu’yu ve İslam’ı temsil etmiştir. Avrupa’da özellikle Yeniçağ’da Türk, Müslüman demekti. Dolayısıyla Avrupa’da İslam algısı Türklere ve Osmanlı’ya dayanıyordu. “Türkiye’ye bakışın temelini oluşturdu ve gelişmesine etki etti. Bugün Avrupa’nın ve Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye bakışında bu algının etkili olduğunu düşünüyorum.”
Canan Parmaksızoğlu Aksoy, haftalık olarak verdiği ve online olarak başladığı bu dersi alan öğrencilerin, Balkan ülkelerinin yanı sıra Ukrayna, Suriye gibi farklı ülkelerden geldiğini belirterek, öğrencileri hakkında şunları söyledi: “Hepsi din adamı. ve muhtemelen geleceğin akademisyenleri.”
“TÜRK VE OSMANLI DİLİ ETKİLEYİCİ ARAŞTIRMALARIN GEREKLİDİR”
Papalık Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nde 10’u eski, 5’i modern olmak üzere 15 farklı dil öğretiliyor. Mezunları arasında Fener Rum Patriği Bartholomeos’un da bulunduğu enstitüde, Fingersızoğlu Aksoy, geçtiğimiz yıl gelecekte Osmanlı tarihi okumak isteyen yüksek lisans ve doktora öğrencilerine Türkçe dersleri vermeye başladı. Bu dersi vermekteki amacının gelecekte bu öğrencilere Osmanlı Türkçesini öğretmek olduğunu belirten genç akademisyen, “Bu sayede kaynaklarımızı okuyabilecek, tarihimizi kaynaklarımızdan araştırarak tarafsız çalışmalar yapabilecekler. “
Fingersızoğlu Aksoy bu konuda yaşadığı bir deneyimi şöyle anlatıyor:
“Geçen yıl İtalya’da yayınlanan Eastern European History Review adlı uluslararası bir tarih dergisinin editörlüğünü yaparken bazı yabancı akademisyenlerin Osmanlı tarihi üzerine son derece ön yargılı ve ön yargılı yazılarına rastladım. Bunun temel nedeni ise bizim yazılarımızdan faydalanmamalarıdır. Çünkü dergideki giriş yazımda bu tutumu eleştirmiştim ve Osmanlı ve Türk kaynaklarına bakmadan Osmanlı tarihi üzerine yapılan çalışmaların objektif olamayacağını vurgulamıştım.”
“SÖZDE ERMENİ SOYKIRIM İDDİALARINA AĞIR TEPKİ VERDİM”
Dr. Aksoy, enstitünün yeni eğitim-öğretim yılı açılış töreninde sözde Ermeni soykırımı iddialarına ilişkin olumsuz bir olay yaşandığını da anlattı. Burada bir akademisyenin bu konuyla ilgili konuşmasını protesto ettiğini belirten Aksoy, “Bu mesnetsiz tezlerin Türkiye Cumhuriyeti açısından kesinlikle kabul edilemez olduğunu Enstitü yönetimine belirterek bu olaya çok sert tepki gösterdim. Arşivlerimiz araştırmacılara açıktır. Bu iddiaları kesinlikle kabul etmiyoruz. Benim tutumum da budur.” “İyi bir formda devam ediyorum” dedi.
DR. CANAN PARMAKSIZOĞLU AKSOY KİMDİR?
Yıllardır Papalık ile Osmanlı Devleti arasındaki ilişkiler üzerine çalışan araştırmacı ve akademisyen Canan Parmaksızoğlu Aksoy, doktorasını “Avrupa’nın Osmanlı Devleti’ne karşı birleşmesi ve Papalığın Türklere karşı kurduğu kutsal ittifaklar” üzerine yaptı. .
Bugün Vatikan Apostolik Arşivleri olarak bilinen Vatikan Zimnî Arşivleri’nde araştırma yapmak üzere kabul edilen ilk Türk olan Fingersızoğlu, aynı zamanda Osmanlı ve Türk tarihine ilişkin belgeleri okumak amacıyla bu arşivlerdeki Paleografya, Diplomatika ve Arşivcilik İhtisas Okulu’na da devam etti. daha rahat ve doğru bir şekilde. Mezun olan ilk Türk araştırmacı oldu.
Başarısı Vatikan’ın resmi yayın organı Osservatore Romano’da habere konu olan Canan Parmaksızoğlu Aksoy, Papalık Gregoriana Üniversitesi’nde bir yıl boyunca Katolik Kilisesi ve tarihi üzerine eğitim alırken, Vatikan Arşivleri’nde Osmanlı İmparatorluğu’nu da inceledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle. Tarihle ilgili belgelerin kataloglanması projesini hayata geçirdi.
