Tom Metcalfe
Arkeologlar, güney İspanya’da önemli bir dağın yakınında 5.400 yıllık bir megalitik (Taş Devri) mezar keşfettiler, bu da zirvenin o bölgede yaşayan tarih öncesi insanlar için bariz bir değere sahip olduğunu gösteriyor.
Antequera şehrine yakın kırsal bir bölgede yer alan site, büyük taşlardan yapılmış tarih öncesi anıtlar olan megalitleriyle biliniyor ve yeni bulunan mezar, bunların hizalanma biçimlerinin gizemlerinden birini çözmüş gibi görünüyor.
Mezar, tıpkı İrlanda’nın Newgrange kentinde 1.600 kilometre uzaklıkta inşa edilen dönemin megalitik mezarı gibi, yükselen yaz ortası güneşinden gelen ışığı derin bir şekilde kazılmış bir odaya yönlendirmek için tasarlandı. Bu, her iki alanın da 5.000 yıldan daha uzun bir süre önce öbür dünya hakkında benzer inançları paylaştığını gösteriyor.
Sevilla Üniversitesi’nden bir arkeolog olan Leonardo García Sanjuán, WordsSideKick.com’a “Newgrange, keşfettiğimiz mezardan çok daha büyük ve daha karmaşık” dedi. Ancak ortak bir noktaları var; “Sembolik ve muhtemelen büyülü bir etki yaratmak için yılın belirli bir zamanında güneş ışığını kullanmak, inşaatçıların ilgisidir” diyor.
García Sanjuán ve meslektaşlarının 14 Nisan’da ‘Antiquity’ adlı bilimsel dergide yayımladıkları araştırma makalesine göre, kazı alanında bulunan ana kayanın gölgesi aslında yaz ortası gündönümünde Güneş’in yükselme konumundan eğilmiş; Yine de, inşaatçılar ışığın içeri girmesi için kasıtlı olarak bir boşluk oluşturdular.
“Oyma ve muhtemelen boyalı taşlardan oluşan bir düzenleme bulmak için çok zekice çalıştılar” diyor.
MEGALİTİK MEZAR
Yeni araştırma, García Sanjuán ve grubunun, bir zamanlar iki talihsiz aşığın intihar ettiğini anlatan bir efsanenin adını taşıyan ‘Aşıklar Kayası’ olarak bilinen ‘La Peña de los Enamorados’ adlı değerli bir kireçtaşı dağının yakınında yaptığı kazılara ışık tutuyor. buradan atlıyor.
Dağ, özellikle gün doğumu ve gün batımının loş saatlerinde uyuyan bir devin kafasına benzemesiyle de ünlüdür.
2020’nin sonlarında Garcia Sanjuán ve meslektaşları, dağın “boğaz” bölgesinde, hemen “Matacabras” kaya sığınağının yakınında, yaklaşık 5.800 yıl önce çizildiği düşünülen “piktograflar” ile süslenmiş bu mezarı keşfettiler. Mezarın ilk kaya fotoğraflarının çekilmesinden birkaç yüz yıl sonra yapıldığına ve 1000 yılı aşkın bir süre başka ölüler için mezarlık olarak kullanıldığına inanıyorlar.
Arkeologlar, yeni keşfedilen mezarın üç ana kullanım katmanında çanak çömlek modülleri ve birkaç insan kalıntısı buldular.
ANTİK MANZARA
Antequera bölgesi, La Peña gibi doğal kaya oluşumları ve bölgenin yerel coğrafyasından etkilendiği düşünülen megalitik anıtlarıyla tanınır. Bunlardan en ünlüsü M.Ö. Menga Dolmenleri, MÖ 3800 ile 3600 yılları arasında inşa edilmiş, Avrupa’nın en büyük ve en eski megalitik yapılarından biridir.
Bununla birlikte, Menga’daki ağ geçidi, beklendiği gibi, gün doğumu veya gün batımı gibi rastgele bir gündönümü olayıyla uyumlu değildir. Menga, bundan daha fazlası, kuzeydoğu tarafında yaklaşık 6,5 km mesafedeki La Peña de los Enamorados’u işaret ediyor. (Bölgede bulunan diğer iki megalit daha sonra inşa edilmiş ve farklı bir yere işaret ediyor gibi görünmektedir.)
Garcia Sanjuán, hizalamanın La Peña’yı tarih öncesi çağlarda bölgede yaşayan insanlar için değerli bir odak noktası yaptığını ve Menga’nın işaret ettiği yerin gizemini çözdüğünü açıklıyor; La Peña’daki mezar gün doğumu gündönümüne bakarken, aynı anda hem kaya sanatının hem de La Peña’da yeni keşfedilen mezarın bulunduğu yeri işaret ettiğini söylüyor.
Yeni keşfedilen mezarın iç odası, geçmişte kıyı ya da deniz tabanındaki bir alandan getirilmiş, yüzeyinde dalgalı izler bulunan belirgin bir taşla süslenmiştir. Garcia Sanjuán, taşın yükselen yaz ortası güneşinin üzerine düşecek şekilde yerleştirildiğini ve mezar odasının önünde insan kalıntısı olmadığını belirtiyor.
“Bu insanlar tam da bu taşı tercih etmişler; çünkü o dalgalar hareket eden şekillere benziyordu.”
Fas’tan İsveç’e megalitik yapılar olduğunu ve bunları inşa edenlerin de benzer inançlara sahip göründüğünü vurguluyor. Garcia Sanjuán, “Farklılıklar var ama Güneş ortak bir faktör” diyor. “Güneş, bu insanların dünya görüşlerinin merkezinde yer alıyordu.”
Makalenin orijinali Live Science web sitesinden alınmıştır. (Çeviri: Tarkan Tufan)
