Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Gün: “Türkiye’de yasama dokunulmazlığı ve her türlü suçu bağımsız olarak soruşturması gereken yargı işlevi siyasete ve…
Daha Doğru Yargı Derneği Lideri Mehmet Gün, tutuklu Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlali kararına rağmen tahliye edilmemesine ilişkin, “Halk temsilcilerinin yasama dokunulmazlığı mutlak hukuki bir haktır” dedi. Bu dokunulmazlığın kaldırılması siyasetçiler tarafından değil, bağımsız mahkemeler tarafından yapılmalıdır.” “Karar vermesi gerekiyor. Ancak Türkiye’de yasama dokunulmazlığı ve her türlü suçu bağımsız olarak soruşturması gereken yargı işlevi siyasetin ve siyasetçilerin emrindedir. Türkiye’nin bağımsız yargı yoluyla yasama dokunulmazlığını güçlendirmesi ve etkinleştirmesi gerekiyor.” .
Daha Uygun Yargı Derneği Lideri Mehmet Gün, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin, TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın hak ihlaline uğradığını tespit ederek tahliyesine karar veren Anayasa Mahkemesi kararının yerine getirilmemesini değerlendirdi. Can Atalay’ın tahliye edilmemesinin yanı sıra, üçü HEDEP ve biri İYİ Parti’den olmak üzere dört milletvekilinin daha yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresinin Anayasa ve Adalet Ortak Komisyonu’na gönderildiğini hatırlattı. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Gün’ün yazılı açıklaması şöyle:
“Her türlü suçu bağımsız olarak soruşturması gereken yasama organı ve yargı organının dokunulmazlığı, siyasetçilerin ve siyasetçilerin mülkiyetindedir”
“Halk temsilcilerinin yasama dokunulmazlığı mutlak bir hukuki korumadır. Bu dokunulmazlığın kaldırılmasına siyasiler değil, bağımsız mahkemeler karar vermelidir. Ancak Türkiye’de yasama dokunulmazlığı ve her türlü hatayı bağımsız olarak araştırması gereken yargı fonksiyonu, Siyasetin ve siyasetçilerin ikâmeti altındadır. Türkiye, bağımsız bir yargı olarak yasama dokunulmazlığını kullanıyor.” Mevcut yasama dokunulmazlığının tasarımı, işleyişi ve dokunulmazlık sisteminin kaldırılması sorunludur. Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığı kapsamındaki faaliyetleri, Meclis’teki siyasi aritmetiğe göre alınan dokunulmazlıkların kaldırılması kararları ile bastırılabilmektedir. Genel olarak Mecliste çoğunluğa sahip olan iktidar milletvekilleri, muhalefet milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasına karar vermektedir. Bu durum bir yandan mutlak bir hukuki koruma olan yasama dokunulmazlığını aşındırırken, diğer yandan da yargının dokunulmazlığını engellemektedir. işlevini bağımsız olarak yerine getirmekten zaten siyasete bağımlıdır. Bu da siyasette ahlakı bozuyor ve siyasetin kirli ve karanlık ilişkiler yumağına dönüşmesine neden oluyor.
“YASAMA DOKUNULMAZLIĞI HAK OLARAK UZLAŞILMAZ”
Mutlak bir hukuki savunma olan ve zerre kadar taviz verilmemesi gereken yasama dokunulmazlığının siyasi nedenlerle, üstelik iktidardaki siyasiler tarafından ortadan kaldırılması kabul edilemez. Siyasilerin hukuki konuları değerlendirerek dokunulmazlıklarını kaldırması, millet egemenliği ilkesi ve özyönetim hakkıyla bağdaştırılamaz. Bir milletvekilinin rastgele eyleminin kabahat olup olmadığı veya yasama dokunulmazlığı kapsamında olup olmadığı önemli bir hukuki değerlendirmedir. Ancak yetkili adli makam, aktif olarak yürütülen bir hukuki değerlendirme süreci sonucunda buna karar verebilir. Bu nedenle, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin kararlar yetkili bir mahkemeye ve yeterince yönetilen bir yargı sürecine bırakılmalıdır.
“YASAL DOKUNULMAZLIĞIN CEZASIZLIK AMAÇLI KULLANILMASININ DA ÖNLENMESİ GEREKİYOR”
Milletvekillerinin isim hatalarının soruşturulmaması için yasama dokunulmazlığının kullanılması hukukun üstünlüğü, kanun önünde eşitlik ve hukukun üstünlüğü açısından da sorunludur. Milletvekili olmadan önce veya milletvekilliği sırasında kabahat işleyenler, Meclis’i sığınak olarak kullanarak yasama dokunulmazlığı kapsamına girmeyen suçlardan dolayı soruşturma ve cezadan kurtulabiliyor. Cezasızlık nedeniyle yasama dokunulmazlığının kötüye kullanılması da önlenmelidir.
“OLAY BAZINDA VE OLAY SONRASI DOKUNULMAZLIK VERİLME KARARI UYGULAMASINA BAŞLANMALIDIR”
Bu sistemin hayata geçirilmesi halinde yargı makamları ile siyasi kurumlar arasındaki gereksiz çatışma ve kutuplaşma sona erecektir. Better Judiciary Association bu konuyla ilgili yenilikçi ve gelişmiş bir analiz geliştirdi. Yasama dokunulmazlığından yararlananların işledikleri iddia edilen hatalar hakkında soruşturma açma, suç işledikleri kanaatine varılması halinde iddianameyi onaylama ve dava açma yetkisine sahip bir Yüksek Adalet Divanı kurulmalıdır. aleyhine dava açılacaktır. Bu mahkeme aynı zamanda dokunulmazların emrindeki üst düzey kamu görevlilerinin suçlarını yargılamaya da yetkili olmalıdır. Kurumların kamu görevlilerinin suçlarını önceden soruşturmasına, milletvekillerinin suçlarının soruşturulmasına izin verilmesi anlamına gelen dokunulmazlıkların kaldırılması uygulamasına son verilmelidir. “Bunun yerine, Parlamentonun vaka bazında ve olay sonrasında dokunulmazlık verme kararı vermesi uygulaması uygulanmalıdır.”
